14 تکنیک کاربردی برای وب نویسی

رز نوشتن برای هر رسانه بر مبنای ویژگی ها و امکانات آن رسانه تعریف می‌شود.
بر همین اساس ، شیوه های نوشتن برای وب سایت های اینترنتی با نوشتن برای رسانه های دیگر متفاوت است. زیرا :

1- اینترنت ، امکان در هم آمیختن هم زمان صدا ، تصویر و نوشتار را فراهم می‌کند ( Multimedia)
۲- در اینترنت امکان لینک دادن وجود دارد.
3- فضای اینترنتی نامحدود است.
4- امکان انتشار فوری اخبار و اطلاعات در اینترنت وجود دارد.
5 - در اینترنت‌ ، شرایط ارتباط بهتر بین فرستنده و گیرنده وجود دارد. فضای وب از خاصیت تعاملی قوی‌تری برخوردار است.
6 - بیشتر کاربران اینترنت ، مطالب را اسکن می‌کنند.
7 - خواندن مطالب بر روی مانیتور کامپیوتر ، چشم ها را خسته می‌کند.
8 - میلیون ها صفحه آنلاین (Online) برای جلب توجه کاربران رقابت می‌کنند.
9 - امکان شخصی سازی( Personalization )در اینترنت وجود داد. هر کاربر می‌تواند خبرها و مطالب مورد نظر خود را جستجو و مطالعه کند.
10- وب ، رسانه‌ای " کاربر - محور " ( User- driven ) است.
پابلو ج . بوچکوفسکی در کتاب " دیجیتالی کردن خبر ، نو آوری در روزنامه های الکترونیک " می‌نویسد : " خبر الکترونیک به جای این که روزنامه نگار محور باشد ، کاربر محور است و در محیط الکترونیک ، کاربران ، تاثیر مستقیم به مراتب بیشتری بر خبر دارند."

کاربران وب ، شبیه افرادی که کتاب یا روزنامه و مجله می‌خوانند ، عمل نمی‌کنند ، بنابراین نوشتن و آماده کردن متن برای کاربران وب مستلزم رعایت کردن قواعد
ساده‌ای است :

1. مخاطبتان را بشناسید
برای مخاطبتان بنویسید نه برای موسسه‌ای که برای آن کار می‌کنید.
مخاطب خود را مشخص و محتوای وب را بر اساس نیازهایش متناسب کنید و به او اطلاعات مفید بدهید زیرا بیشتر مردم از وب سایت ها برای یافتن اطلاعات مورد نیاز استفاده می‌کنند ، مگر آن که سایت شما برای سرگرمی باشد.
کاربران همچنین فرصت و حوصله زیادی برای جستجوی اطلاعات در اینترنت ندارند ، بنا بر این محتوای وب نیازمند فراهم کردن پاسخ های مفید و سریع است.
اگر کاربران آنچه را که می‌خواهند فوری پیدا نکنند ، وب سایت را ترک خواهند کرد ، پس کاربر در فضای وب باید با یک کلیک جواب بگیرد.

2. بنویسید برای اسکن شدن
خوانندگان آنلاین به جای خواندن لغت به لغت متن ، آن را مرور یا به عبارتی اسکن می‌کنند.
بر اساس گزارش مطالعاتی موسسه نیلسون (Nielsen 79) درصد کاربران همیشه مطالب وب را اسکن می‌کنند و فقط 16 درصد لغت به لغت می‌خوانند.
کاربران وب به جای آن که کلمه به کلمه بخوانند ، معمولا پاراگراف به پاراگراف از روی مطلب عبور می‌کنند.
مطلب وب باید با یک نگاه خوانده و اسکن شود ، نه آن که مخاطب مجبور باشد مطلب را تا آخر بخواند.
هر تکنیکی که بتواند خبر را برای مخاطب قابل اسکن (Scanable) کند ، تکنیک خوبی است. یعنی یکی ممکن است با ده تا میان تیتر خوب یک خبر را اسکن کند و بگوید این خبر بلند نیست.
با شکستن متون به وسیله تیترها و علامت ها و برجسته کردن کلمات مهم می‌توان اسکن کردن مطالب را برای کاربران آسان تر کرد.

3. به درستی لینک دهید
لینک دادن (Link) ، مزیت دنیای وب است ؛ با استفاده از لینک های موثر می‌توان یک داستان را با فراهم آوردن اطلاعات پس زمینه تکمیل کرد.
لینک دادن همچنین سبب تقویت مفاهیم می‌شود و می‌توان اطلاعات طولانی را به صفحات متعددی که همه درباره یک موضوع است ، تقسیم کرد.
یکی از نشانه های وب سایت خوب این است که لینک های مناسب در اختیار مخاطب بگذارد و هر لینکی باید یکی از توقعات مخاطب را بر آورده سازد.
کاربرد ضعیف لینک ها ، سبب گیج شدن خواننده ، قطع روال داستان و از دست رفتن مفاهیم می‌شود.
به خاطر داشته باشید که لینک ها باید کوتاه و در حد چند کلمه (حداکثر 5 کلمه) باشند.
سعی نکنید تعریف یا مفاهیمی را که می‌شود به آسانی لینک داد خودتان دوباره ارائه کنید ؛ بهتر است که به آنها لینک بدهید و متن خود را طولانی نکنید.

4. ضرورت در نظر گرفتن جنبه روایی مطالب
از هر آنچه به عنوان امکانات وب در اختیار داریم باید استفاده کنیم تا مطلب در حالتی ترد و شکننده به بخش های مجزا قابل تقسیم باشد؛ در ضمن هر بخش نیز به طور مستقل جوابگوی خودش باشد و سپس این مطالب مجزا از طریق لینک های مناسب با هم پیکره واحد را بسازند.

5. مولتی مدیا
در فضای وب از ابتدا باید در فکر تهیه متن و صدا و تصویر و ... باشید.
پیش از نوشتن مطلب باید به این فکر کنید که قرار است چه اندازه از گرافیک ، نقشه ، کاریکاتور و چه قدر از متن بهره بگیرید یا برای مطلب صدا و تصویر بگذارید.
استفاده از گرافیک را در صفحات وب محدود کنید و کل یک صفحه را گرافیک و عکس اختصاص ندهید.

6. عکس
در محیط وب ، عکس نباید تزئینی باشد.
در یک سایت حرفه‌ای عکس یا گرافیک به خدمت تیتر می‌آید.
در فضای وب عکس و تیتر در یک رابطه تکاملی با هم حرکت می‌کنند ؛ تیتر یک چیزی به ما می‌گوید و شرح عکس به تیتر کمک می‌کند.
هر کاربری که وارد سایت می‌شود اول تیتر را می‌خواند ، بعد به عکس نگاه می‌کند ، بعد شرح عکس را می‌خواند و در واقع شرح عکس در فضای اینترنتی شبیه
" سو تیتر " است در فضای روزنامه نگاری.
بر خلاف شعار قدیمی " عکس در خدمت مطلب است " شعار امروزین این است :
" عکس ، مطلب است. " رنگ نیز می‌تواند همین کارکرد را دارد.

7. کاربرد فونت درشت و لیست ها
استفاده از واژه هایی که فونت آنها درشت و سیاه (Bold) است می‌تواند به مخاطب در یافتن موضوعات اصلی موجود در متن کمک کند.
با استفاده از این حروف همچنین می‌توانید عبارات مهم را در متن برجسته کنید. البته باید از حروف درشت یا ایتالیک در حد کم استفاده کنید تا مخاطب با شلوغی متن مواجه نشود. همچنین زیر چیزی خط نکشید. از لیست علامات و فضای سفید برای کنترل جریان متن استفاده کنید.
علائم اول پاراگراف ها ( دایره کوچک تو پر ، تو خالی ، ستاره مربع های تو پر و تو خالی و...) کمک می‌کنند تا مطلب ، تفکیک شده به نظر برسد و یا چند موضوع مرتبط به هم به صورت یک لیست دنبال هم بیایند ؛ برخی این کار را بدون استفاده از علائم و فقط با تو رفتگی اول پاراگراف انجام می‌دهند.

8. سازگاری ایجاد کنید
اصطلاحات و سبک مطالب در سراسر سایت باید با یکدیگر سازگار باشند زیرا ناسازگاری موجب مغشوش شدن و به حاشیه رفتن خوانندگان می‌شود.
همچنین متن و طراحی سایت باید هماهنگ و معرف یکدیگر باشد چرا که هدف اصلی سبک و محتوا کسب موفقیت است.

9. ساده بنویسید و جهانی فکر کنید
به زبان گفتار بنویسید زیرا طبیعی ترین شیوه نوشتن است اما از اصطلاحات عامیانه ، مبالغه آمیز و بی معنا استفاده نکنید.
سبک نگارش در وب رسمی نیست. ساده و واضح بنویسید و در نظر داشته باشید که کاربران تحمل کمتری در قبال متون نا واضح دارند.
همچنین به خاطر داشته باشید که وب سایت شما می‌تواند به وسیله یک مودم مورد دسترس هر کسی در هر نقطه جهان قرار گیرد ، بنا بر این از محتوای مناسبی استفاده کنید.
در ضمن کلی گویی نکنید زیرا در فضای وب حرف های کلی جایی ندارد.

10. هرم وارونه ، مناسب است
در فضای وب ، ساخت هرم وارونه ، ساخت خوبی است فقط به یک دلیل که کوتاه است و صفت زیاد ندارد.
پاراگراف اول اخبار و متون وب باید حاوی چکیده مطلب باشد و هر صفحه بهتر است با اطلاعات واضح آغاز شود زیرا خواننده به داشتن یک نگاه کلی درباره آنچه در صفحه آمده است نیاز دارد تا ببیند مطلب ، مورد علاقه او هست یا خیر ؛ مطمئن باشید که نخستین تیترگذاری و پاراگراف این توضیح را می‌دهد.
نخستین پاراگراف (لید) باید پرقوت و جذاب باشد.

11. متن را کوتاه نگه دارید
مخاطب حوصله پرگویی و در عین حال کم محتوایی را ندارد.
خواننندگان وب با مشاهده متون طولانی ، احساس نامطبوعی پیدا می‌کنند.
خواندن از روی مانیتور کامپیوتر حدود 25 درصد کندتر از خواندن از روی صفحات روزنامه صورت می‌گیرد و چشم ها را نیز خسته می‌کند.
بر همین اساس گفته می‌شود که محتوای هر مطلب در وب باید باید 50 درصد محتوای چاپی آن باشد.
با کوتاه نگه داشتن متن ، کاربران آسان تر می‌توانند آن را بخوانند. کوتاه بنویسید و زوائد را حذف کنید بدون آن که محتوا را قربانی کنید. نوشتن 500 کلمه برای هر صفحه وب توصیه شده است.

12. پاراگراف ها و جملات را نیز کوتاه بنویسید
پاراگراف های کوتاه این پیام را به خواننده ارسال می‌کنند : من آسان هستم اما پاراگراف های طولانی داد می‌زنند که : خواندن من مستلزم تقلاست.
تجزیه پاراگراف ها یکی از شیوه های موثر برای اسکن کردن راحت مطالب است. توصیه می‌شود تعداد کلمات پاراگراف ها 40 تا 70 کلمه باشد.
همچنین هر پاراگراف را به یک ایده اختصاص دهید. با این کار ، خواننندگان وب سایت ، مطالب را به راحتی اسکن می‌کنند ، به نکته مهم هر پاراگراف پی می‌برند و با خیال راحت سراغ پاراگراف بعدی می‌روند و واهمه‌ای نخواهند داشت که چیزی را از قلم انداخته اند.
جملات نیز مستقیم ، کوتاه ، معطوف به پیام و گویا و در حد درک مخاطبان باشند. کلمات و جملات مرکب را کمتر به کار ببرید و به قول دکتر یونس شکرخواه سر هر واژه اضافی را به سنگ بزنید. تعداد کلمات هر جمله بهتر است 15 تا 20 کلمه باشد.

13. با تیتر شروع کنید
تیتر بزنید اما پر معنا ؛ تیتر باید بر مفهوم اصلی دلالت کند و در عین حال کوتاه (کمتر از 8 کلمه) ، ساده و جذاب باشد. تیتر اصلی باید در بالای صفحه به وضوح دیده شود. اگر متن شما بیش از 300 کلمه شد حتما از میان تیترهای کوتاه استفاده کنید. میان تیترها نیز به اسکن شدن آسان مطلب کمک می‌کنند.

14. دقیق باشید
اشتباهات دستوری ، تایپی و املایی می‌تواند اعتماد خوانندگان را از بین ببرد. خیلی ها متوجه اشتباهات شما می‌شوند.
در انتخاب واژه ها دقت کنید ، اختصارات را به طور کامل تشریح کنید ، از نقل قول ها و افعال قوی بهره بگیرید و از نوشتن مطالبی که از نظر درک زمان بیشتری را می‌طلبید بپرهیزید.

منبع: onlinenevisi.blogfa.com